CẢNG VỤ HÀNG HẢI HẢI PHÒNG 18 NĂM, MỘT DẤU ẤN
ThS. ĐỖ ĐỨC TIẾN
Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng
Sau Đại hội VI của Đảng, đất nước ta bước vào công cuộc đổi mới, đã mở ra một thời kỳ mới về phát triển kinh tế-xã hội. Nhiều thành tựu về kinh tế-xã hội trong giai đoạn cải cách ở Việt 
Trong bối cảnh đổi mới đó, để phù hợp với xu thế phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn mới và cũng là để chuẩn bị cho giai đoạn hội nhập sau nay, Cảng vụ Hải Phòng (nay là
Sau khi được thành lập, Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng là đơn vị trực thuộc Cục Hàng hải Việt Nam, có cơ cấu tổ chức ban đầu bao gồm: phòng Thủ tục; phòng Pháp chế– An toàn hàng hải; phòng Tổ chức hành chính; phòng Tài chính kế toán… Việc đổi mới về tổ chức và hoạt động của Cảng vụ (năm 1991) là một bước ngoặt quan trọng của ngành Hàng hải Việt Nam trong việc tăng cường công tác quản lý chuyên ngành về hàng hải tại các cảng biển và khu vực hàng hải trên phạm vi cả nước mà Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng là một trong bốn cảng vụ đầu tiên được hình thành và tổ chức lại trong thời gian đó.
Ngay từ những ngày đầu, cán bộ viên chức Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng đã xác định sẽ phải đối mặt với những khó khăn và thách thức không nhỏ bởi “vạn sự khởi đầu nan”. Song anh chị em vẫn tin tưởng và quyết tâm xây dựng Cảng vụ thực sự trở thành cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành về hàng hải nhằm lập lại trật tự, kỷ cương pháp luật về hàng hải tại khu vực mình phụ trách, tạo môi trường thuận lợi nhất cho các đơn vị, doanh nghiệp hoạt động hàng hải đóng trên địa bàn Hải Phòng sản xuất kinh doanh có hiệu quả.
Kể từ đó đến nay, Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng thường xuyên duy trì, củng cố và hoàn thiện các chức năng nhiệm vụ chính của mình trên các mặt: Tổ chức cho tàu thuyền ra vào cảng, pháp chế, an toàn hàng hải và thu ngân sách cho Nhà nước…
Đối với công tác pháp chế, an toàn hàng hải và phòng ngừa ô nhiễm môi trường, duy trì trật tự kỷ cương trong vùng nước, khu vực quản lý luôn được Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng quan tâm đúng mức cả ba mặt: tuyên truyền, phổ biến luật lệ; kiểm tra, giám sát hoạt động hàng hải và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Công tác tuyên truyền phổ biến luật lệ tới các đối tượng quản lý được thực hiện thông qua nhiều hình thức. Công tác kiểm tra, giám sát hoạt động hàng hải được duy trì thường xuyên; hàng năm, tổ chức nhiều đợt ra quân phối hợp với các lực lượng Thanh tra GTCC, Cảnh sát GTĐT, Bộ đội biên phòng cảng, tuần tra, kiểm soát trên các tuyến luồng, cảng, đẩy mạnh kiểm tra trong Tháng an toàn giao thông quốc gia; thực hiện tốt Chỉ thị 17/2004/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Nghị quyết 32 của Chính phủ về bảo đảm trật tự an toàn giao thông.
Năm 1994, tại khu vực cảng biển Hải Phòng mới có 7 xí nghiệp cảng với 37 cầu tàu…, thì 15 năm sau đã có tới hơn 30 cảng biển với hàng ngàn mét cầu tàu nằm dọc bên bờ sông Cấm và sông Bạch Đằng, làm thay đổi hẳn diện mạo của khu vực cảng biển Hải Phòng. Trong suốt thời gian đó, Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng đã không ngừng lớn mạnh, các trạm quản lý Đình Vũ, Chùa Vẽ, Vật Cách, Phà Rừng, Bạch Long Vĩ đã lần lượt được thành lập và củng cố, đáp ứng kịp thời tốc độ tăng trưởng của khu vực.
Tháng 01/2006, bằng việc đưa tuyến luồng mới qua kênh Hà Nam và khu neo đậu chuyển tải Lạch Huyện vào khai thác đã mở ra cơ hội mới cho sự phát triển của khu vực cảng biển Hải Phòng. Theo đà tăng trưởng và xu thế vươn ra phía biển của TP. Hải Phòng, tháng 5/2006, Đại diện Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng tại Cát Hải được thành lập nhằm đáp ứng yêu cầu về quản lý Nhà nước và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của các phương tiện, các doanh nghiệp. Tới tháng 6/2008, trụ sở mới của Đại diện Cảng vụ tại Cát Hải được xây mới và đưa vào sử dụng. Nằm trong một khuôn viên rộng 5.000m2, tại vị trí tiếp giáp với khu quy hoạch Cảng cửa ngõ quốc tế Lạch Huyện, quy mô và vị trí của Đại diện đã thể hiện một tầm nhìn chiến lược trong quản lý Nhà nước của Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng. Qua đó đánh dấu một bước chuyển biến tích cực trong việc xây dựng và phát triển thương cảng Hải Phòng.
Mỗi năm, Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng tổ chức cho hàng chục ngàn lượt tàu biển ra vào cảng, trong số đó có nhiều tàu trọng tải lớn, chiều dài trên 160m đã ra vào Cảng an toàn. Trong suốt quá trình hoạt động, Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng luôn chủ động tiếp nhận, thu thập và khai thác các thông tin liên quan đến tàu và cảng một cách nhanh chóng và hợp lý, đáp ứng kịp thời yêu cầu của chủ tàu và các doanh nghiệp, nắm chắc tình hình an toàn hàng hải và khai thác cảng, luồng tàu để tổ chức cho tàu thuyền ra vào cảng an toàn, thuận tiện.
Trong vòng 10 năm trở lại đây, số lượng tàu thuyền ra vào khu vực cảng biển Hải Phòng hàng năm tăng từ 10 đến 15%, sản lượng hàng hóa thông qua tăng từ 15 đến 20%. Nhiều tàu biển có trọng tải cỡ lớn từ 12.500 DWT đến 53.000 DWT được đóng mới trong khu vực, được đưa vào khai thác và xuất khẩu đã góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế của đất nước. Năm 2003, khu vực cảng biển Hải Phòng tiếp nhận 7.395 lượt tàu với sản lượng hàng hóa thông qua 11,9 triệu tấn, thì đến 2008 Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng đã làm thủ tục cho 12.621 lượt tàu với sản lượng hàng hóa thông qua lên tới 29,1 triệu tấn.
Từ năm 2003, Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng đi tiên phong trong cải cách thủ tục hành chính. Ngay từ khi đó, đơn vị đã coi trọng công tác cải cách thủ tục hành chính tại khu vực cảng biển Hải Phòng, lấy đó làm tiền đề trọng tâm cho việc triển khai thực hiện Công ước FAL 65 sau này.
Việc Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng phối kết hợp với các cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành tại cảng gồm Hải quan, Biên phòng cửa khẩu, Kiểm dịch y tế, Kiểm dịch động, thực vật giải quyết công việc đạt hiệu quả cao, tạo nhiều thuận lợi cho các doanh nghiệp hàng hải. Tàu thuyền đến và rời cảng đều được giải quyết thủ tục kịp thời, nhanh chóng. Việc giải quyết thủ tục cho tàu thuyền vào, rời cảng được thực hiện theo hướng “một đầu mối” tại trụ sở Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng đã xóa bỏ nhiều thủ tục hành chính rườm rà, gây phiền hà. Năm 2007, Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng đã thành lập và kiện toàn hoạt động 5 trạm quản lý tại Chùa Vẽ, Vật Cách, Phà Rừng, Đình Vũ và Bạch Long Vĩ nhằm tạo điều kiện thuận lợi, nhanh chóng và thuận tiện cho chủ tàu, chủ cảng và chủ hàng. Nhờ đó đã đáp ứng được nhu cầu trong hoạt động khai thác, xếp dỡ hàng hóa của các cảng trong giai đoạn tăng trưởng nhanh và mạnh, giúp giải phóng tàu nhanh, đồng thời bảo đảm an toàn, an ninh hàng hải và phòng ngừa ô nhiễm môi trường tại khu vực quản lý.
Là đơn vị đi đầu trong công tác cải cách thủ tục hành chính, triển khai thực hiện tốt các yêu cầu của Công ước FAL 65, việc cải cách của Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng đã xóa bỏ nhiều thủ tục không còn phù hợp với thực tế, giảm thời gian, giảm thiểu thủ tục, giảm số giấy tờ xuống mức tối thiểu, tiến hành thường trực làm thủ tục tại các trạm quản lý. Do đó đã không còn cảnh thuyền trưởng phải mất thời gian và tốn kém tiền bạc, thuê phương tiện di chuyển từ các khu vực tới trụ sở Cảng vụ làm thủ tục như trước kia. Cải cách thủ tục hành chính tại Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng đã được cải tiến và ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng các phần mềm chuyên dụng để phục vụ công tác thủ tục, quản lý hồ sơ, tài liệu. Việc sử dụng hệ thống máy tính nối mạng và trang Web của Cảng vụ cho phép cập nhật thường xuyên thông tin tàu đến và rời cảng cũng như kế hoạch điều động tàu hàng ngày. Năm 2008, đơn vị đã phối hợp với Công ty Thông tin điện tử hàng hải Việt Nam cùng các chủ tàu, đại lý hàng hải thực hiện thí điểm thành công khai báo qua mạng. Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ thông tin cho phép thống kê số lượng hàng hóa thông qua cảng từng ngày, từng tháng, từng năm, giúp công tác báo cáo được chính xác và kịp thời.
Cải cách thủ tục hành chính tại khu vực cảng biển Hải Phòng đã mang lại hiệu quả to lớn về mặt kinh tế cho chủ tàu, chủ hàng, tàu thuyền và các doanh nghiệp liên quan như rút ngắn thời gian giải phóng tàu và giải phóng hàng, giảm chi phí phát sinh, tăng lợi nhuận và nâng cao tính chủ động trong kinh doanh. Mặt khác, cải cách cũng giúp các cơ quan chức năng tại cảng giảm được kinh phí quản lý, đồng thời hình thành nên một phương thức quản lý mới.
Trong 18 năm xây dựng và phát triển, các thế hệ CBVC của Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng đã dày công cống hiến và xây dựng nên biết bao thành tích, góp phần giữ vững trật tự, kỷ cương tại vùng nước, khu vực quản lý, tạo môi trường lành mạnh, thông thoáng, thuận lợi cho các đơn vị, doanh nghiệp hoạt động kinh doanh. Các cá nhân và tập thể của đơn vị đã nhiều lần được Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT, Cục Hàng hải Việt Nam, TP. Hải Phòng và các tổ chức đoàn thể tặng bằng khen, cờ thi đua…
Và một vinh dự lớn lao nữa đã đến với đơn vị khi Chính phủ vừa quyết định tặng thưởng tập thể CBVC Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng Huân chương Lao động hạng Ba.
Nguồn
(Tạp chí hàng hải Việt Nam)